Denetim işi özel sektöre devredilmeli mi?

Değerli dostlarım,

Bugün 6 Şubat ve deprem felaketimizin sene-i devriyesi. Gazetelere bakıyorum, hepsi yaşananlar ile ilgili çeşitli yorumlar yapıyor. İçlerinde BBC Türkçe'nin bir haberi dikkatimi çekti. "6 Şubat depremlerinde neden en yeni binalar bile yıkıldı, yapı denetim sistemindeki sorunlar neler?" isimli makalesinde Yapı Denetim Kuruluşlarında yaşanan usulsüzlükleri eleştiriyor. Bence de haklı ama bu makale beni ülkemizdeki mühendislik faaliyetleri üzerinde düşünmeye itti. Şöyle ki;

Uzun süredir değerlendiriyordum ama artık çok net bir fikre sahip oldum. Güçlerin ayrılığı prensibinin bizlerde de sıkıntılı bir hal aldığını görüyorum. Nasıl yasama, yargı ve yürütme ayrı olması gerekiyorsa toplum sağlığını ve güvenliğini içerek konularda da özel sektörü devletin katı kurallarla denetlemesi gerektiği görüşündeyim.

İlk kez 1999 İzmit depreminden sonra dönemin hükümeti Belediyelerin gerekli kontrolleri gereğince yerine getirmediğini ve birçok usulsüzlüğün yaşandığından yola çıkarak yapı denetim işini özel kuruluşlara devretmeye karar verdi ve Yapı Denetim Firmaları ile ilgili mevzuatları hazırlayarak sistemi hızla hayata geçirdi. Mevzuata baktığımızda bir sıkıntı yok her mevzuatta olduğu gibi..

Ancak uygulamada büyük yatırımların ve paraların söz konusu olduğu bu sektörde fiili uygulamada birçok usulsüzlük olduğu, yaşadığımız depremde bir kez daha tescil edildi. Maalesef resmi kayıtlara göre 53.000 vatandaşımızı kaybettik.

İnşaat sektöründe çoğu inşaat firmasının başkası adına kendisinin kurdurduğu Yapı Denetim Firmaları ile kendi inşaatlarını istediği gibi kontrol ettirdiğini ve gerekli izinleri verdiği bilinmektedir. Daha birçok usulsüzlükte vardır. Diplomalarını satan Mühendisler, gerekli laboratuar incelemelerinin yapılmaması, yerinde denetim yapılmaması vb.

Sonrasında düşündüğümde herhalde devletimizin denetim görevini taşere etmekten memnun olduğunu anlıyorum.

Çünkü OSGB ler ile iş güvenliğini ve işyeri sağlığını, Sorumlu Müdürler ile LPG otogaz istasyonlarını, TMGD ler ile tehlikeli madde güvenliğini sağlamayı başka bir neden ile oluşturmayacağı görüşündeyim.

Mühendisler olarak bizlerde ekmek paramız için bu sistemin içinde yer almak zorunda kalıyor ve usulsüzlüklere işimizi kaybetmemek uğruna sesimizi çıkartamıyoruz. Biliyorum içinizden "yapmamalılar, hatalılar" diye geçiriyorsunuz ancak ülkemizde yeni mezun meslektaşlarımızın iş bulma sıkıntısı ve her geçen gün artan nitelikli işsizlik oranları nedeniyle suçlanmasının tek başına yeterli olmayacağı görüşündeyim.

Peki bu soruna nasıl bir çözüm oluşturabiliriz?

Önerim; Devletimizin denetleme görevini tekrardan üstüne alması ve eski yapılan yanlışlıklardan ders çıkartarak gerçek anlamda denetleme görevini yapacak sistemi inşa etmesidir.

Bizlerde odalarımız ile bu yönde lobi çalışmaları yapmalıyız. Özel sektör çalışanları olarak bizler denetleme değil, mühendislik yapmalıyız.

Aklıma gelenleri hızlıca sizlerle paylaşmak istedi. Canım çok yanıyor, hem kaybettiklerimize hemde istemeden de olsa suçlanan ve gelecekleri kararan iyi niyetli mühendislerimize.

Kalın sağlıcakla,